کد مطلب:223701 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:114
شخصیت حضرت رضا
تردیدی نیست كه شخصیت افراد از آثار وجودی آنها تشكیل می گردد هر اندازه آثار وجودی بیشتر باشد شخصیت بزرگتر و بالاتر است شخصیت از وجود است چنانچه شما قبلا وجود را می بینید كه موجود است پس از آن
[ صفحه 104]
به شخصیت او اعتراف می كنید و حكما گفته اند شخصیت مانند وجود ذات مراتب است و درجات مختلفی دارد از آن حیوان خزنده ای كه در روی خاك می خزد گرفته تا كره خورشید و آفتاب عالمتاب همه دارای شخصیت و اثر وجودی هستند برخی ضعیف و برخی بسیار قوی است و آن شخصیتی كه برتر و بالاتر از همه شخصیتها است شخصیت علمی است كه بمنزله خورشید عالم افروز جهان ارواح و عالم روان است هر اندازه علم و دانش بیشتر باشد آثار و مآثر او از سایر موجودات از جمادات و نبات و حیوان بیشتر است و در مراتب علمی هم چون علم حضوری و حصولی است كاملترین علم حضوری مظهر شخصیت وجود است زیرا صاحب آن علم است كه با مخزن الاسرار الهی راه مستقیم و ارتباط یافته و از منبع اصلی و سرچشمه غیبی سیرآب گشته است و همچنین اشخاصی كه محتاج بعلوم كسبی و تعلیمی نیستند در تمام طبقات علم و دانش دست انداخته كلیه اسرار پشت پرده طبیعت را می دانند یكدست بر تمام عالم وجود انداخته و دست دیگر افاضه ی علوم بمردم می كردند. و لذا شرایط امامت را حضرت امام رضا 30 شرط شمرده اند كه در امامت نگاشتیم امام اعلم و اسخی و اشجع از تمام مردم عصر خود می باشد و دیدیم كه علی بن موسی الرضا علیه السلام با آنكه مواجه با مشكلترین وظائف احتجاج شده بود باتمام فرق و ملل و نحل مناظره كرد و همه را مجاب و مقهور و قانع ساخت و از این جهت او را ثامن الحجج گفتند كه هشتمین حجت خدا بر خلق بوده و در احتجاج بمراتب علم الیقین خاتمه داد كلیه ی عقاید باطله و اوهام و خرافات را زائل و محو كرد و با آنه دوره مأمون عصر مشعشع علوم اسلامی و عصر علمی جهان بشریت بوده و تمام كتب و السنه علمی مختلفه جهان بعربی نقل و ترجمه و بحث و انتقاد می شد حضرت امام رضا با قدرت علمی خود در تمام رشته های علمی احتجاج كرده و چهره ی حق را بمأمون و علمای عصر نشان داد و قاطئه ی علمای دنیای امروز اعتراف و اقرار كردند كه حضرت ثامن الائمه بزرگترین قهرمان علمی جهان است و هیچ بشری را یارای احتجاج با او نیست. مأمون بیش از سی هزار نفر از علمای علوی و عباسی را در مرو و خراسان دعوت كرد و علمای یهود و نصاری و پیشوایان فرق مختلفه اشاعره و معتزله و مرجئه و غالیه و غیره كه ائمه اربعه بوجود آوردند همه را حاضر ساختند و مخصوصا مجالس بزرگ سلطنتی صرف احتجاجات و مذاكرات علمی می شد و در رأس آن حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام قرار داشت و مأمون خود شاهد و ناظر مناظرات و مباحثات بوده خلیفه شخصا از هركس سؤالی می كرد برخی نمی توانستند پاسخ دهند رو بابوالحسن
[ صفحه 105]
می كرد می گفت (ما اعلم احد افضل من هذا الرجل علی وجه الارض) هیچكس در روی زمین اعلم و داناتر از این شخصیت بزرگ یعنی علی بن موسی الرضا نیست و لذا روی سخن بدو می كرد و سؤالات علمی می نمود و جوابهای مكفی و مقنع می شنید.
عصر مأمون دوران حركت فكری و ترقی علمی بوده دانشمندان بزرگ ملل و اقوام بشری بحكم اینكه كشور آنها زیر نفوذ و سیطره ی آن قوم درآمده بود بمركز خلافت كوچ كردند مأمون مقدم همه را مبارك گردانید و از همه علما تشویق و احترام و پذیرایی می كرد و لذا بمنطوقه ی «الناس علی الدین ملوكهم» چون خلیفه مردی دانا و توانا و قهرمان علم و فضیلت بوده مردم بسوی علم و دانش سیر می كردند.
یعقوب بن اسحق كندی متوفی 242 فیلسوف بزرگ عرب - محمد بن موسی خوارزمی بزرگترین دانشمند ریاضی و فلسفی و علمی بودند بزرگان اشاعره و معتزله و القاء شبهات علمای نصاری كه از اروپا بآسیا آمده بودند یك محیطی بوجود آورده بود از محیط عصر جعفری از نظر كمیت مهمتر و دشوارتر بود زیرا در آن محیط مردم بآزادی عقاید خود را اظهار می كردند و در این عصر باحضور خلیفه و تشبثات و سعایات مخالفین عقاید و افكار عرضه می شد و پافشاری در اثبات آن می كردند در یك جلسه رسمی كه قاضی آن شخص خلیفه عباسی بوده باید مسائل علمی حل و تحلیل شود و با این حال حضرت ثامن الحجج قدرت علمی خود را اثبات و مقام امامت را از راه علم بجهانیان ثابت فرمود مشكل تر آن بود كه در عصر جعفری بیشتر مطالب علمی روی اصول دین و عقاید افكار دور می زند در عصر رضوی مسائل علمی بر اساس طب و طبیعت و ریاضی و فلسفی بحث می شد در فلسفه الهی و طبیعی و علم و توحید و كلام و ریاضیات و فلكیات طرح سخن می كردند ژرژ - جریس - بختیشوع - و اطباء و علماء مریضخانه ی جندی شاپور از ایران بمركز خلافت دعوت شدند بهزار طبیب مخصوص ایرانی و محمد زكریای رازی پزشك مشهور بعلمای فلسفه و ریاضی پیوستند و دانشگاه بغداد و خراسان مشعشع ترین عصر علمی را تشكیل داده در تمام این موارد و مراتب علمی روی سخن با مقام ولایتعهد بود آن حضرت همه را پاسخ چنان می گفت كه فریفته ی علم و فضیلت می شدند یك روز بیكی از دانشمندان نصاری فرمود (ما تقول فی المسیح قال انه كلمة من الله) امام فرمود (كلمة من الله) كه گفتی چهار معنی دارد اگر از (من) معنی تبعیضی قصد كردی بعض از كل می شود یا مانند خل از خمر باشد كه بر سبیل استحاله خواهد بود و اگر این نسبتی كه
[ صفحه 106]
دادی مانند پسر از پدر باشد پدر بر سبیل مناكحه باشد یا مانند صنعت صانع است او كالصنعة من الصانع فیكون علی سبیل المخلوق اگر وجه دیگری هم می دانی برای من بگو آن نصرانی ساكت ماند و امام فرمود من الله انشق چهارم است كه حضرت مسیح مصنوع صانع كریم است باری شخصیت حضرت امام رضا علیه السلام روی نیروی علم و دانش و تقوی و طهارت بوده و هیچكس بدین پایه شخصیت نمی رسد مگر پرورش یافته گان مكتب ربوبی كه آموزگاران عالیرتبه بشری هستند.
از آن زمان كه فلك شد بنور مهر منور
ندیده دیده ی كس چون علی موسی جعفر
سپهر عز و جلالت محیط علم و فضیلت
امام مشرق و مغرب ملاذ اهل سپهر
حریم تربت او سجده گاه خسرو انجم
غبار مقدم او توتیای دیده ی اختر
وفور علم و علو مكان او بحدی بود
كه شرح او نتواند نمود كلك سخنور
قلم اگر همه ام وصف ذات او بنویسد
حدیث او نشود در هزار سال مكرر
[ صفحه 104]
به شخصیت او اعتراف می كنید و حكما گفته اند شخصیت مانند وجود ذات مراتب است و درجات مختلفی دارد از آن حیوان خزنده ای كه در روی خاك می خزد گرفته تا كره خورشید و آفتاب عالمتاب همه دارای شخصیت و اثر وجودی هستند برخی ضعیف و برخی بسیار قوی است و آن شخصیتی كه برتر و بالاتر از همه شخصیتها است شخصیت علمی است كه بمنزله خورشید عالم افروز جهان ارواح و عالم روان است هر اندازه علم و دانش بیشتر باشد آثار و مآثر او از سایر موجودات از جمادات و نبات و حیوان بیشتر است و در مراتب علمی هم چون علم حضوری و حصولی است كاملترین علم حضوری مظهر شخصیت وجود است زیرا صاحب آن علم است كه با مخزن الاسرار الهی راه مستقیم و ارتباط یافته و از منبع اصلی و سرچشمه غیبی سیرآب گشته است و همچنین اشخاصی كه محتاج بعلوم كسبی و تعلیمی نیستند در تمام طبقات علم و دانش دست انداخته كلیه اسرار پشت پرده طبیعت را می دانند یكدست بر تمام عالم وجود انداخته و دست دیگر افاضه ی علوم بمردم می كردند. و لذا شرایط امامت را حضرت امام رضا 30 شرط شمرده اند كه در امامت نگاشتیم امام اعلم و اسخی و اشجع از تمام مردم عصر خود می باشد و دیدیم كه علی بن موسی الرضا علیه السلام با آنكه مواجه با مشكلترین وظائف احتجاج شده بود باتمام فرق و ملل و نحل مناظره كرد و همه را مجاب و مقهور و قانع ساخت و از این جهت او را ثامن الحجج گفتند كه هشتمین حجت خدا بر خلق بوده و در احتجاج بمراتب علم الیقین خاتمه داد كلیه ی عقاید باطله و اوهام و خرافات را زائل و محو كرد و با آنه دوره مأمون عصر مشعشع علوم اسلامی و عصر علمی جهان بشریت بوده و تمام كتب و السنه علمی مختلفه جهان بعربی نقل و ترجمه و بحث و انتقاد می شد حضرت امام رضا با قدرت علمی خود در تمام رشته های علمی احتجاج كرده و چهره ی حق را بمأمون و علمای عصر نشان داد و قاطئه ی علمای دنیای امروز اعتراف و اقرار كردند كه حضرت ثامن الائمه بزرگترین قهرمان علمی جهان است و هیچ بشری را یارای احتجاج با او نیست. مأمون بیش از سی هزار نفر از علمای علوی و عباسی را در مرو و خراسان دعوت كرد و علمای یهود و نصاری و پیشوایان فرق مختلفه اشاعره و معتزله و مرجئه و غالیه و غیره كه ائمه اربعه بوجود آوردند همه را حاضر ساختند و مخصوصا مجالس بزرگ سلطنتی صرف احتجاجات و مذاكرات علمی می شد و در رأس آن حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام قرار داشت و مأمون خود شاهد و ناظر مناظرات و مباحثات بوده خلیفه شخصا از هركس سؤالی می كرد برخی نمی توانستند پاسخ دهند رو بابوالحسن
[ صفحه 105]
می كرد می گفت (ما اعلم احد افضل من هذا الرجل علی وجه الارض) هیچكس در روی زمین اعلم و داناتر از این شخصیت بزرگ یعنی علی بن موسی الرضا نیست و لذا روی سخن بدو می كرد و سؤالات علمی می نمود و جوابهای مكفی و مقنع می شنید.
عصر مأمون دوران حركت فكری و ترقی علمی بوده دانشمندان بزرگ ملل و اقوام بشری بحكم اینكه كشور آنها زیر نفوذ و سیطره ی آن قوم درآمده بود بمركز خلافت كوچ كردند مأمون مقدم همه را مبارك گردانید و از همه علما تشویق و احترام و پذیرایی می كرد و لذا بمنطوقه ی «الناس علی الدین ملوكهم» چون خلیفه مردی دانا و توانا و قهرمان علم و فضیلت بوده مردم بسوی علم و دانش سیر می كردند.
یعقوب بن اسحق كندی متوفی 242 فیلسوف بزرگ عرب - محمد بن موسی خوارزمی بزرگترین دانشمند ریاضی و فلسفی و علمی بودند بزرگان اشاعره و معتزله و القاء شبهات علمای نصاری كه از اروپا بآسیا آمده بودند یك محیطی بوجود آورده بود از محیط عصر جعفری از نظر كمیت مهمتر و دشوارتر بود زیرا در آن محیط مردم بآزادی عقاید خود را اظهار می كردند و در این عصر باحضور خلیفه و تشبثات و سعایات مخالفین عقاید و افكار عرضه می شد و پافشاری در اثبات آن می كردند در یك جلسه رسمی كه قاضی آن شخص خلیفه عباسی بوده باید مسائل علمی حل و تحلیل شود و با این حال حضرت ثامن الحجج قدرت علمی خود را اثبات و مقام امامت را از راه علم بجهانیان ثابت فرمود مشكل تر آن بود كه در عصر جعفری بیشتر مطالب علمی روی اصول دین و عقاید افكار دور می زند در عصر رضوی مسائل علمی بر اساس طب و طبیعت و ریاضی و فلسفی بحث می شد در فلسفه الهی و طبیعی و علم و توحید و كلام و ریاضیات و فلكیات طرح سخن می كردند ژرژ - جریس - بختیشوع - و اطباء و علماء مریضخانه ی جندی شاپور از ایران بمركز خلافت دعوت شدند بهزار طبیب مخصوص ایرانی و محمد زكریای رازی پزشك مشهور بعلمای فلسفه و ریاضی پیوستند و دانشگاه بغداد و خراسان مشعشع ترین عصر علمی را تشكیل داده در تمام این موارد و مراتب علمی روی سخن با مقام ولایتعهد بود آن حضرت همه را پاسخ چنان می گفت كه فریفته ی علم و فضیلت می شدند یك روز بیكی از دانشمندان نصاری فرمود (ما تقول فی المسیح قال انه كلمة من الله) امام فرمود (كلمة من الله) كه گفتی چهار معنی دارد اگر از (من) معنی تبعیضی قصد كردی بعض از كل می شود یا مانند خل از خمر باشد كه بر سبیل استحاله خواهد بود و اگر این نسبتی كه
[ صفحه 106]
دادی مانند پسر از پدر باشد پدر بر سبیل مناكحه باشد یا مانند صنعت صانع است او كالصنعة من الصانع فیكون علی سبیل المخلوق اگر وجه دیگری هم می دانی برای من بگو آن نصرانی ساكت ماند و امام فرمود من الله انشق چهارم است كه حضرت مسیح مصنوع صانع كریم است باری شخصیت حضرت امام رضا علیه السلام روی نیروی علم و دانش و تقوی و طهارت بوده و هیچكس بدین پایه شخصیت نمی رسد مگر پرورش یافته گان مكتب ربوبی كه آموزگاران عالیرتبه بشری هستند.
از آن زمان كه فلك شد بنور مهر منور
ندیده دیده ی كس چون علی موسی جعفر
سپهر عز و جلالت محیط علم و فضیلت
امام مشرق و مغرب ملاذ اهل سپهر
حریم تربت او سجده گاه خسرو انجم
غبار مقدم او توتیای دیده ی اختر
وفور علم و علو مكان او بحدی بود
كه شرح او نتواند نمود كلك سخنور
قلم اگر همه ام وصف ذات او بنویسد
حدیث او نشود در هزار سال مكرر